Reportaże o Skandynawii: 7 książek o Szwecji i krajach skandynawskich

Od pewnego czasu na rynku można zaobserwować wysyp książek na temat Szwecji, Danii, skandynawskiego stylu życia, urządzania wnętrz, designu. Wśród nich znajduje się wiele ważnych reportaży na temat problemów trapiących północne, szczęśliwe społeczeństwa. Przygotowałam dla was zestawienie reportaży o Skandynawii, po które powinni sięgnąć wszyscy miłośnicy tych zimnych, ale magicznych rejonów.

Wiatry szalejące po bezkresnych pustkowiach, deszcze siąpiące w ciągnących się niemal w nieskończoność lasach, mgły spowijające drogi prowadzące gdzieś albo donikąd. I ciepło ogarniające serca na widok światła palącego się w zagubionej chatce. Tak wygląda Skandynawia w filmach, a my lubimy o niej myśleć w ten sposób. Nie da się ukryć, że to magiczne tereny, wdzięczne do opisywania. W dodatku zamieszkiwane przez ludzi uważanych za najszczęśliwszych na świecie. Po jakie reportaże na temat Szwecji i Skandynawii warto sięgnąć?

Elisabeth Asbrink, W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa

Książka poruszyła szwedzkie społeczeństwo. Piękna i trudna opowieść o przyjaźni szwedzkiego chłopca, zafascynowanego ideologią nazistowską, ze służącym w ich domu żydowskim parobkiem, któremu udało się uciec z Austrii przed Holocaustem. Jak żydowski chłopiec mógł się odnaleźć w domu ludzi popierających Hitlera? Jak można było połączyć te dwa światy? Okazuje się, że udało się to ze wspaniałym skutkiem. Bohaterami tej opowieści są bowiem Ingvar Kamprad, założyciel firmy IKEA oraz Otton Ullmann, jego wspólnik. Elisabeth Asbrink książkę udokumentowała ogromną ilością materiałów źródłowych, listów, fotografii. Ten reportaż trzeba przeczytać.

Maciej Zaremba Bielawski, Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji

Bardzo trudna i ważna książka. Zaremba Bielawski próbuje w niej zdefiniować mentalność Szwedów. Przy okazji zdejmuje maski, jakie nałożyło na siebie to społeczeństwo i obnaża przed nami wszystkie ich słabości. Nieprawdą jest myślenie, że Szwecja nie boryka się z żadnymi problemami. To kraj, w którym zbrodniarz wojenny korzysta z wszelkiej ochrony prawnej, a nauczycielka może stracić pracę i otrzymać wilczy bilet, jeśli nawiąże z uczniem jakiekolwiek bliższe kontakty, np. porozmawia z nim o jego prywatnych problemach. To kraj, w którym można trafić do więzienia za przyjęcie czekoladek (bo to łapówka) i za… pobyt na wojnie (bo w tym czasie nie płaciło się podatków). Czytajcie! Warto podkreślić, że są dwa wydania tej książki pod dwoma tytułami (Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji, Wydawnictwo Czarne oraz Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji, Reporterzy Dużego Formatu).

Michael Booth, Skandynawski raj. O ludziach prawie idealnych

Bardzo ciekawe teksty o życiu w Norwegii, Danii, Finlandii, Islandii i Szwecji. Michael Booth zagląda do każdego z krajów i wyciąga na wierzch problemy, o których na co dzień się nie mówi. Pisze na przykład o tym, że Islandia to kraina o tak małej gęstości zaludnienia, że większość mieszkańców jest ze sobą w jakiś sposób spokrewniona. Opowiada, że Finowie mają najlepszy system edukacji, ale borykają się z problemem uzależnienia od alkoholu, a Duńczycy są najszczęśliwszym społeczeństwem (to już wiemy – w końcu działa tam „hygge”). Warto przeczytać przy popołudniowej herbacie 🙂

Natalia Kołaczek, I cóż, że o Szwecji

Książka w lekkim i przyjemnym tonie opowiada o ciekawostkach życia w Szwecji. Można ją spokojnie pochłonąć w jeden wieczór i potraktować jako wstęp do dalszych lektur. Kołaczek zdradza czytelnikowi, dlaczego Szwedzi nie piją alkoholu, a król Karol XVI Gustaw zastanawia się nad wprowadzeniem w życie zakazu korzystania z… wanien. Mnóstwo ciekawostek opatrzonych fotografiami. Lekko, miło i przyjemnie.

Katarzyna Molęda, Szwedzi. Ciepło na północy

Katarzyna Molęda mieszka w Szwecji, w dodatku jest absolwentką skandynawistyki, więc wie o czym pisze. W książce opowiada o tym, jak wygląda codzienne życie Szwedów. Pisze o problemach mieszkaniowych, o tym, jak funkcjonują opieka zdrowotna, przedszkola, szkoły, urzędy. Wskazuje różnice między życiem w Polsce a w kraju północnych sąsiadów (np. w Szwecji pije się wodę z kranu, nie korzysta się z pralek). Nie jest to ambitna pozycja, ale dobra rzecz dla tych, którzy myślą o emigracji lub chcą się dowiedzieć, jak wygląda życie po drugiej stronie Bałtyku.

Helen Russel, Życie po duńsku. Rok w najszczęśliwszym kraju na świecie

Helen Russel przytłoczona codzienną gonitwą za tym, co na Zachodzie uważamy za szczęście, postanowiła porzucić Londyn i wyprowadzić na prowincję. Doskonale znamy ten schemat – było wiele filmów i opowieści o szczęśliwym życiu na wsi z dala od zgiełku miasta. Russel chce jednak dowiedzieć się, dlaczego Duńczycy są najszczęśliwszym społeczeństwem świata. Na miejsce przeprowadzki wybiera więc Jutlandię. Trafia w kiepski moment – przenosi się w styczniu, kiedy Duńczycy zamykają się w domach, ciesząc się sobą i… hygge. Czego dowiaduje się w czasie dwunastu miesięcy pobytu w Danii? Całkiem wielu rzeczy na temat zwyczajów, tradycji, codziennego życia na północy. Ciekawa książka do pochłonięcia w dwa wieczory.

Katarzyna Tubylewicz, Moraliści. Jak Szwedzi uczą się na błędach i inne historie

Książka zasługuje na uwagę, bo pokazuje Szwecję z innej strony niż zwykle. W rozmowach z ludźmi Katarzyna Tubylewicz stara się uchwycić kraj w okresie przemian, pokazać jego tożsamość i pułapki, do których może prowadzić nadmierna poprawność kulturowo-polityczna. Bohaterowie Moralistów to znani i szanowani przedstawiciele szwedzkiego narodu (choćby wymieniona wyżej Elisabeth Asbrink) oraz zwykli mieszkańcy, starający się żyć w zgodzie ze sobą. Reporterka nie ucieka od trudnych problemów, rozmawia z przedstawicielami mniejszości (np. z Afgańczykiem, który pracuje w policji), tworząc panoramę problemów społecznych, którym musi stawić czoło nie tylko Szwecja, ale i Europa. Trzeba przeczytać.

Jakie jeszcze tytuły dodalibyście do tego zestawienia?

Czytaj także: