„Ostrzej widzieć. Fotoreportaż w „ITD” 1960-1990″ to album zawierający 140 zdjęć dokumentujących życie Polaków w trzech dekadach PRL-u. Niesamowita perełka, która stanowi przedsmak wystawy, jaką można oglądać w Domu Spotkań z Historią w Warszawie.
Albumy fotograficzne zajmują w naszej biblioteczce szczególne miejsce. Lubimy przeglądać wieczorami stare fotografie, dokumentujące życie poprzednich epok. Dlatego chętnie sięgamy po albumy o dawnej Warszawie czy Polsce z początków XX wieku.
Przepiękny album o PRL-u
Nie mogliśmy więc pominąć perełki, jaką jest „Ostrzej widzieć”. Zbiór zdjęć fotoreporterów, którzy współpracowali z pismem „ITD” został opracowany przez Krzysztofa Wójcika i Katarzynę Madoń-Mitzner. Pokazuje życie Polaków w trzech dekadach PRL-u: od 1960 do 1990 roku.
Zdjęcia są niezwykłe. Każde z nich stanowi pole do refleksji i przywołuje inne wydarzenia, smaczki, absurdy i słodko-gorzkie wspomnienia z minionego ustroju.
Absurdalnie, ale autentycznie
„Te zdjęcia pokazują życie codzienne w PRL, w której propaganda i cenzura usiłowały kontrolować i lukrować rzeczywistość. Fotoreporterzy starali się wnikać w głąb rzeczywistości, widzieć ostrzej, podejmować ważną tematykę społeczną i przemilczane tematy niewygodne dla władzy, a ważne z punktu widzenia społecznego” – pisze we wstępie Krzysztof Wójcik.
Zdjęcia są autorstwa wybitnych fotoreporterów, którzy publikowali nie tylko w „ITD”, ale również w „Na przełaj”, „Razem” czy w „Świecie”. W albumie zobaczymy prace m.in. Jana Michlewskiego, Anny Musiałówny, Janusza Sobolewskiego, Sławka Biegańskiego, Macieja Musiała.
W studenckiej gazecie mogli zrobić więcej niż w czołowych tygodnikach. Mimo że cenzura wstrzymywała publikacje, udawało im się pokazać Polskę taką jaka była: burą, ale pełną kolorytu, zmęczoną, ale niepoddającą się marazmowi. Rodzinną, wspólnotową, celebrującą drobne i duże wydarzenia.
Szara codzienność
Na fotografiach zobaczymy ostatnie chwile wsi Solina przed budową słynnej tamy. Budowę chluby PRL – szarych osiedli dla robotników. Dzieci bawiące się na gołym betonie, studentów najmujących się do tymczasowych prac. Legendarny festiwal w Jarocinie, zlot hippisów pod Jasną Górą w czasie sierpniowego maryjnego święta. Wesele w okolicy Suwałk w czasie budowy kopalni Rudy Żelaza. Ludzi noszących bochny chleba i zdobyte dywany. Wizytę uzdrowiciela Clive’a Harrisa.
To, za co najmocniej cenię ten album, to zdjęcia z codzienności. Szwaczki pracujące w fabryce w Toruniu, mama z dzieckiem na rękach w małym mieszkaniu z meblościanką na wysoki połysk, kobiety dźwigające wiadra wody do przedwojennych zrujnowanych warszawskich kamienic. Kolejki do sklepów w dużych miastach, dzieci siedzące pod chałupą na prowincji.
Album jest dwujęzyczny, może stanowić znakomity prezent. Niezwykła rzecz, szczerze polecam!
Do 5 września w Domu Spotkań z Historią w Warszawie można obejrzeć wystawę „Ostrzej widzieć”. Zawiera 200 fotografii, materiały archiwalne, rozkładówki „ITD”. Świetna rzecz! Dla tych, którzy nie mogą wybrać się do stolicy, DSH przygotowało możliwość wirtualnego obejrzenia wystawy. Zachęcam!
„Ostrzej widzieć. Fotoreportaże w „ITD” 1960-1990″
Koncepcja i wybór zdjęć: Krzysztof Wójcik, Katarzyna Madoń-Mitzner
Dom Spotkań z Historią, 2020
Czytaj też:
10 najlepszych albumów i książek fotograficznych
