7 książek o Iraku. Te reportaże warto poznać

Trwa ofensywa w Mosulu. Wojska koalicji (irackie, kurdyjskie, amerykańskie) próbują przejąć miasto z rąk dżihadystów z Państwa Islamskiego. Mosul nie schodzi z czołówek stacji informacyjnych na całym świecie. W związku z tym, że jest to gorący temat, przygotowałam dla was 7 książek o Iraku, które warto poznać.

Bitwa o Mosul to największa operacja wojsk irackich od czasu inwazji amerykańskiej w 2003 roku. I być może najważniejsza operacja wojskowa dla świata w ostatnich latach. Celem koalicji jest odbicie Mosulu z rąk islamistów. Szacuje się, że w mieście znajduje się od 4 do 8 tysięcy bojowników ISIS. Jeśli uda się odbić Mosul, największe miasto zajęte przez dżihadystów, będą musieli się oni wycofać z Iraku. To byłby wielki sukces. Operacja nie jest łatwa, potrwa wiele miesięcy i niezależnie od tego, czy się powiedzie, czy nie, będzie miała dla nas konsekwencje.

ONZ szacuje, że z Mosulu może uciec nawet 700 tysięcy ludzi, których trzeba będzie gdzieś umieścić. Obozy są w stanie przyjąć 60 tysięcy uchodźców. A gdzie podzieją się pozostali ludzie? Według szacunków ONZ połowa z tych 700 tysięcy to dzieci. Ostatnie doniesienia są jeszcze bardziej mroczne – wynika z nich, że islamiści uwięzili w mieście 600 tysięcy dzieci. Organizacja pomocy humanitarnej apeluje, aby utworzyć korytarze, którymi dzieci bezpiecznie opuściłyby miasto. W innym przypadku czeka nas największa katastrofa humanitarna ostatnich lat. Dlatego czytajmy, śledźmy, bądźmy na bieżąco. Posiadajmy wiedzę o tym, co się dzieje na świecie, bo wbrew pozorom, ma to wpływ na nasze życie.

Przygotowałam dla was 7 książek o Iraku, które warto przeczytać, by poznać historię tego kraju i dowiedzieć się o nim czegoś więcej.

Anna Badkhen, Kałasznikow Kebab. Reportaże wojenne

Anna Badkhen to rosyjska korespondentka wojenna, która relacjonowała konflikty w Iraku, Afganistanie, Czeczenii, Palestynie. Od innych korespondentów wojennych wyróżnia ją sposób zdobywania materiałów. Najchętniej rozmawia z mieszkańcami odwiedzanych krajów przy stole. Twierdzi, że nic tak do siebie nie zbliża ludzi jak wspólna biesiada, która otwiera serca i umysły. Przy prostym jedzeniu słuchała więc prostych historii, w których nieraz mieściło się tyle cierpienia, że ciężko to sobie nawet wyobrazić. A oni to przeżyli i żyć z tym muszą dalej. To książka o ludziach, ale również o polityce. I o meandrach tej polityki, o których najczęściej nie mówi się w mediach.

Miłada Jędrysik, Inny front

Miłada Jędrysik to jedna z nielicznych kobiet, które w Polsce odważyły się wykonywać zawód korespondenta wojennego. Była w Iraku i w byłej Jugosławii. O wojnie opowiada z perspektywy kobiety – z inną wrażliwością i innymi emocjami. Gdy pierwszy raz sięgnęłam po tę książkę, natknęłam się na opinię, że opisuje ona wojnę w sposób kolażowy. I tak też jest. Jędrysik przytacza nam różne historie, starając się oddać naturę człowieka na wojnie. Nie ma tutaj ciągłości, autorka skacze po tematach. A mimo wszystko udaje jej się przykuć uwagę czytelnika.

Witold Repetowicz, Nazywam się Kurdystan

Ta książka zasługuje na wyróżnienie. To pozycja poświęcona Kurdom, ich nieustannemu dążeniu do wolności i nieustraszonej walce z Państwem Islamskim. Witold Repetowicz w latach 2014-2016 odbył podróże do Iraku, Syrii i Turcji. Rozmawiał z Kurdami mieszkającymi we wszystkich tych krajach. Dotarł do żołnierzy, polityków, a nawet Kurdyjek, walczących ramię w ramię z mężczyznami. W Nazywam się Kurdystan przytacza ich historie, opowiada również o historii Kurdów i o tym, dlaczego wciąż nie mają swojego państwa.

Anthony Shadid, Nadciąga noc. Irakijczycy w cieniu amerykańskiej wojny

Autorem tej książki jest amerykański dziennikarz pochodzenia libańskiego, laureat Pulitzera. Obserwował on konflikt w Iraku w latach 1998-2004. Swoje obserwacje i spostrzeżenia z okupowanego Bagdadu na bieżąco opisywał w prasie. Później część tych tekstów została włączona do książki. Nadciąga noc otrzymała wiele nagród, szybko została uznana za jeden z najważniejszych reportaży wojennych o Iraku.

Paweł Smoleński, Piekło w raju

O tej książce Ryszard Kapuściński napisał, że jest znakomitym przykładem reportażu literackiego, a autora postawił w jednym szeregu z Ksawerym Pruszyńskim i Melchiorem Wańkowiczem. Smoleński nie roztrząsa w tej pozycji, czy interwencja wojsk amerykańskich była słuszna czy nie, tylko oddaje głos Irakijczykom. Robi to, czego Ameryka i Europa nie chciały zrobić. Z opowieści mieszkańców wyłania się obraz niejednoznaczny, jasno pokazujący, że współczesny Irak to skomplikowana tkanka, mieniąca się od barw i kolorów.

Tony Wheeler, Przeklęta ziemia

To ciekawa pozycja, całkiem inna od pozostałych. Tony Wheeler to współzałożyciel legendarnego wydawnictwa Lonely Planet. Wyruszył on w podróż do krajów uznawanych za najbardziej niebezpieczne na świecie. Poza Irakiem odwiedził m.in. Iran, Birmę, Koreę Północną, Kubę czy Libię. Opowiada o tym, co trzeba zobaczyć w każdym kraju, dokąd się udać i jakich dań spróbować. Ale opisuje również sytuacje społeczne i polityczne, opowiada o narodzinach reżimów. Ciekawa książka, choć dziś już nie da się jej traktować jako przewodnika po wymienionych krajach. Zbyt wiele się w nich zmieniło.

Mariusz Zawadzki, Nowy wspaniały Irak

Nowy wspaniały Irak to książka, opowiadająca o tym, jak funkcjonował ten kraj w czasie amerykańskiej okupacji (bo tak o obecności wojsk amerykańskich mówili Irakijczycy). Mariusz Zawadzki to korespondent „Gazety Wyborczej” i jedyny polski dziennikarz, który był na miejscu w tym trudnym czasie. Przemierzał kraj na własną rękę i jako gość armii USA. W sposób przystępny, zwięzły i podparty dużą wiedzą, pokazuje nam życie mieszkańców kraju położonego nad Zatoką Perską. I nie boi się przy tym zadawać pytań, np. nad sensem obecności wojsk amerykańskich w Iraku.

Czytaj także: